Εννέα στους δέκα φίλους, που τους είπα ότι θα πάω για ποδήλατο στην πεδιάδα της Μαντινείας, δεν ήξεραν που πέφτει αυτό το μέρος. Ο ένας στους δέκα που ήξερε, είχε σοβαρή ένσταση σχετικά με τον τονισμό της λέξης. Είναι Μαντίνεια ή Μαντινεία; Εγώ διάλεξα το «Μαντινεία» με τον τόνο στο δεύτερο γιώτα και έτσι θα το λέω από δω και πέρα, αφού όπως με πληροφόρησαν, και οι δύο εναλλακτικές είναι δοκιμές. Βέβαια η φιλόλογος μέσα μου έμαθε, ότι η Μαντινεία πήρε το όνομα της από τον ήρωα Μαντινέα (και όχι Μαντίνεα χιχιχι) έναν από τους 50 γιους του Λυκάονα –ποιος είναι πάλι αυτός;- άρα μήπως το Μαντινεία είναι πιο σωστό; Θα ερευνήσουμε και θα σας πούμε.
Η οδική πρόσβαση μέχρι τη Μαντινεία είναι πανεύκολη, μία ώρα και είκοσι λεπτά. Παρκάραμε το αυτοκίνητο σε μία ταβέρνα τύπου travel stop ακριβώς στην έξοδο της Νεστάνης, «Ο μπακαλόγατος της Ελένης». Μεγάλο πάρκινγκ, τα μεσημέρια σταματάνε πούλμαν εκεί και γίνεται της κακομοίρας, αλλά εμείς αφήσαμε το αυτοκίνητο το πρωί στις 11 και γυρίσαμε να το πάρουμε το απόγευμα στις 6. Εννοείται ότι είχαμε υπόψη μας να δοκιμάσουμε τις μαγειρικές ικανότητες του εν λόγω γάτου, και θα ραπορτάρουμε ενδελεχώς.
Η πεδιάδα της Μαντινείας διά γυμνού οφθαλμού φαίνεται να είναι μία μεγάλη μακρόστενη κοιλάδα αφιερωμένη σε διάφορες καλλιέργειες. Αν όμως μεγεθύνει κάνεις το Google maps ΠΟΛΥ, θα διακρίνει αρκετά διαμαντάκια θαμμένα ατάκτως από δω κι από κει. Κι όταν λέω «θαμμένα» το εννοώ κυριολεκτικά.
Κάντε κλικ στο χάρτι για να δείτε τη διαδρομή στο Google Maps.
Το πρώτο τέτοιο διαμαντάκι είναι ο Τάφος του Επαμεινώνδα. Ο οποίος βρίσκεται στη μέση ενός μεγάλου χωραφιού, σε έναν χωματόδρομο, χωρίς να διακρίνεται ούτε από μακριά, ούτε από κοντά.
Ο τάφος του Επαμεινώνδα
Παρόλο που το είχα σποτάρει στο χάρτη, χρειάστηκε να ρωτήσω έναν αγρότη που περνούσε τυχαία από εκεί, ο οποίος μου είπε ότι θα βρω τον τάφο δίπλα σε έναν θάμνο, πιο δεξιά από το άλογο λίγο πιο πίσω από το πηγάδι… Τελοσπάντων χώθηκα μέσα στις λάσπες, γιατί είχε βρέξει την προηγούμενη μέρα και μέσα στη μέση του πουθενά ανακάλυψα καμιά εκατοστή τετράγωνες πέτρες από τον τέταρτο αιώνα προ Χριστού που προφανώς συμβόλιζαν ή έκρυβαν τον τάφο ενός από τους πιο genius στρατηγούς της Αρχαίας Ελλάδας.
Δεν φαντάζομαι να έχει κανείς όρεξη να μάθει την ιστορία του Επαμεινώνδα γιατί έχει πάρα πολύ πόλεμο, αίμα και ίντριγκα, ο κακός χαμός. Να πω μόνο ότι ο Επαμεινώνδας και ο Πελοπίδας ήταν οι ηθικοί αυτουργοί της σύντομης και μοναδικής αναλαμπή της Θήβας στο αρχαίο ελληνικό στερέωμα μετά το άλλο επιφανές τέκνο της, τον Ηρακλή. Επίσης συγκλονιστικό fact, ότι ο Επαμεινώνδας, που στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του ήταν και Βοιωτάρχης –καλό;;;- ήτανε ο μοναδικός στρατηγός ever που κατάφερε να νικήσει τον Σπαρτιατικό στρατό στην περίφημη μάχη στα Λεύκτρα το 371 π.Χ., που βρίσκονται και αυτά κάπου εδώ στα πέριξ. Και επειδή ο Νώντας ήξερε ότι ο καλός εχθρός είναι ο νεκρός εχθρός, αποφάσισε να συνασπίσει τους μισούς Έλληνες για να καθαρίσει εντελώς οποιαδήποτε βλέψη θα μπορούσαν να έχουν οι Σπαρτιάτες στο να αποκτήσουν ξανά την παλιά τους αίγλη.
Μάζεψε λοιπόν τους μισούς Έλληνες ο Επαμεινώντας γιατί τους υπόλοιπους μισούς τους μαζέψανε οι Σπαρτιάτες. Οι διάφορες πόλεις-κράτη συνασπίστηκαν με τους δύο εχθρούς τουρλού τουρλού, όχι τύπου Βόρειοι και Νότιοι. Για παράδειγμα οι Αθηναίοι πήγανε με τους Σπαρτιάτες, άκου να δεις βρε παιδί μου, καιροσκόποι, ολόκληρος Πελοποννησιακός Πόλεμος και τώρα προκειμένου να μην πάρουνε κεφάλι οι Θηβαίοι, Αθηναίοι και Σπαρτιάτες τακιμιάσανε. Μαζεύτηκε λοιπόν ολόκληρη η Ελλάδα στην κοιλάδα της Μαντινείας, 30.000 στρατιώτες και ιππείς από δω και 20.000 από κει, για να πλακωθούνε.
Ο Επαμεινώνδας όμως όπως είπαμε ήταν φοβερός στην στρατηγική, ενώ οι Σπαρτιάτες βασίζονταν μόνο στην εξαιρετική πολεμική τους περφόρμανς. Έκανε λοιπόν κάτι τσαλιμάκια τάχαμου φεύγει τάχαμου ότι δεν θέλει να πολεμήσει, το χάψανε οι αντίπαλοι, χαλάρωσαν, τσακ τους την έπεσαν Θηβαίοι και σύμμαχοι και η μάχη έγειρε ξεκάθαρα προς τους Θηβαίους, χαμός στη Μαντινεία. Ένας άτιμος εχθρός όμως πέτυχε τον Επαμεινώνδα με το δόρυ στο στήθος και πάει το παλικάρι, ήταν βέβαια 56 ετών, πλήρης ημερών δηλαδή. Πρόλαβε πάντως να βεβαιωθεί ότι οι δικοί του κέρδισαν στη μάχη. Όπως ήταν το συνήθειο της εποχής, ο στρατηγός θάβεται στο πεδίο της μάχης. Εδώ που στεκόμαστε εμείς τώρα δηλαδή. Εδώ που καλλιεργούνται σιτηρά, ελιές και αμπέλια πάνω από χιλιάδες πτώματα αρχαίων Ελλήνων. Πω πω πολύ μακάβριο είναι αυτό που λέω και δεν το εννοούσα έτσι όπως το είπα.
Αλλά το είπα έτσι όπως το σκέφτηκα! Τον κλάψαμε λοιπόν τον μακαρίτη και μετά κλάψαμε γιατί ανακαλύψαμε ότι ένα από τα ποδήλατα μας έχανε αέρα. Να τα βράσω τα tubeless λάστιχα.
Πέσαμε λοιπόν όλες πάνω στο φούιτ, καμαρώστε κορίτσια με ημιμόνιμο μανικιούρ να αλλάζουν λάστιχο.
Τελοσπάντων τα καταφέραμε και συνεχίσαμε την πορεία μας για να επισκεφθούμε το σπήλαιο της Κάψιας, το οποίο βρίσκεται περίπου 10 km μακριά από τον Τάφο του Επαμεινώνδα. Δεύτερο διαμαντάκι, θαμμένο κι αυτό κάτω από τη γη.
Μπορούσαμε να πάμε και από τον κεντρικό δρόμο με την άσφαλτο με ελάχιστη κίνηση, ήταν Κυριακή οπότε ήταν ήσυχα τα πράγματα. Αποφασίσαμε όμως να πάμε μέσα από την πεδιάδα όπου είχε πολλούς και βατούς χωματόδρομους.
Το σπήλαιο της Κάψιας
Είχαμε τσεκάρει τις ώρες λειτουργίας του σπηλαίου και ήμασταν μια χαρά, φτάσαμε όλο αυτοπεποίθηση έξω από το σπήλαιο και βρήκαμε τα πάντα κλειστά και εγκαταλειμένα.
Μα πως γίνεται ούτε μία ταμπέλα; Το κλείσανε το σπήλαιο και φύγανε; Δεν είναι δυνατόν! Και πάνω που ετοιμαζόμαστε να αρχίσουμε να βρίζουμε τον Δήμο, ανοίγει μία μικρούλα πορτούλα και βγαίνει ένα γκρουπ έξω, χα χα καταλάβαμε. Πού θα βγάλουμε εισιτήρια; Εισιτήρια θα πάτε να βγάλετε στο μεγάλο καφέ που είναι στα 100 m. Άντε να πάμε λοιπόν τώρα στο καφέ.
Εκεί έπρεπε να περιμένουμε την ώρα της ξενάγησης μαζί με καμιά εικοσαριά άλλους. Αρχίσαμε να θυμώνουμε αλλά είπαμε πάει στα κομμάτια ας περιμένουμε. Και πράγματι ακριβώς την ώρα που έλεγε, εμφανίζεται η ξεναγός. Αυτή όμως δεν ήταν ξεναγός, ήταν η χαρά της ζωής, όλο κέφι, τι εισιτήρια έβγαλε τι κάρτες χρέωςε, τι καλαμπούρια έκανε, πάρα πολύ ευχάριστη κυρία, συγχαρητήρια!
“Κλέψαμε” λίγα live ενσταντανέ της κυρίας Κωνσταντίνας, μέχρι που μας ενημέρωσε, ότι δεν επιτρέπεται η βιντεοσκόπηση της ξενάγησης.
Πληροφοριακά να πω ότι το απλό εισιτήριο για να την ξενάγηση κοστίζει 6 € και το μειωμένο 2 € και τα αξίζουν 100% τα λεφτά τους.
Ακολουθήσαμε την κυρία Κωνσταντίνα την ξεναγό μας, η οποία πρώτα μας ενημέρωσε για της καταβόθρες.
Η πεδιάδα της Μαντινείας, όπως μας πληροφόρησε η ξεναγός-έκρηξη, το χειμώνα μοιάζει με λίμνη οπότε αρδευτικά έργα υπήρχαν από αρχαιοτάτων χρόνων. Η μεγάλη καταβόθρα που φαίνεται στο κάτω μέρος της φωτογραφίας συνδέεται με φυσικές υπόγειες σήραγγες με παραλιακά χωριά!
Το αρχαίο Φράγμα της Μαντινείας θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της αρχαίας Ελληνικής τεχνολογίας. Άλλωστε μήπως και ο Ηρακλής ένα Υδραυλικός Μηχανικός δεν ήταν στην πραγματικότητα;
Μετά μας έκανε μία εκπληκτική ξενάγηση μέσα στο σπήλαιο, μείναμε κατενθουσιασμένες από τα πάντα. Η ξενάγηση κρατάει 45 λεπτά μια χαρά δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ και την συστήνουμε ανεπιφύλακτα. Το εσωτερικό του Σπηλαίου ήταν υπερπαραγωγή.
Πολύ πριν από εμάς τις ποδηλάτισσες μπήκε πρώτος το 1887 στο σπήλαιο ένας Γάλλος αρχαιολόγος, ο Γουσταύος Φουζέρ. Το σπήλαιο άνοιξε τις πόρτες του μετά από έναν αιώνα. Μέσα είδαμε έργα τέχνης απαράμιλλης ομορφιάς από την ίδια τη φύση.
Το σπήλαιο ήταν ζωντανό. Ενεργό. Δούλευε. Νερό έσταζε από όλους του σταλακτίτες και έχτιζε τους σταλαγμίτες χωρίς διακοπή εις τον αιώνα τον άπαντα.
Και λίγο βίντεο από το σπήλαιο της Κάψιας:
Μετά την επίσκεψη στο σπήλαιο συνεχίσαμε το γύρο της κοιλάδας ακολουθώντας ένα χωματόδρομο ανάμεσα στα χωράφια. Φλατ διαδρομή κανένα υψομετρικό πολλά σκυλιά λυμένα τα οποία ευτυχώς δεν μας επιτέθηκαν αλλά γενικά είναι ένα θέμα τα σκυλιά στην εξοχή.
Η Μαντινεία που σημειωτέων βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της Πελοποννήσου άρα πολύ μακριά από θάλασσα, θεωρείται σύμφωνα με την παράδοση η γενέτειρα του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα. Κουλό;
Δείτε ένα γύρο την πεδιάδα!
Η Αγία Φωτεινή της Μαντίνειας
Φτάσαμε μέχρι το Αρτεμίσιο και επιστρέψαμε πάλι προς τα κάτω για να επισκεφθούμε την Αγία Φωτεινή της Μαντινείας. Στο δρόμο μας τα δεξιά είδαμε τον λόφο Γκορτσούλι, πάνω στον οποίο ίδρυσε ο Μαντινέας την πρώτη του πρωτεύουσα το “Πτόλιν”
Στο δρόμο προς την Aγία Φωτεινή είδαμε μία ταβέρνα που έγραφε Ερατεινή και θυμήθηκα (σιγά μην το θυμήθηκα, το γκούγκλαρα!) ότι ο Όμηρος αναφέρει την περιοχή ως “Μαντινέη ερατινέη”. Ανατρίχιασα, αλλά συνέχισα να ποδηλατώ, μέχρι που είδα στα δεξιά μου ένα άσχημο συρματόπλεγμα που περιέκλειε μία περίεργη εκκλησία.
Την Αγία Φωτεινή της Μαντινείας μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Μαντινείας. Όποιος θέλει αναλυτικές πληροφορίες για την ιστορία και τους συμβολισμούς της εκκλησίας μπορεί να δει τη μαρτυρία του ίδιου του Αρχιτέκτονα, του Κώστα Παπαθεοδώρου, που έφθασε στην Μαντινεία στις αρχές του ’70 και ζει ακόμα εδώ σχεδόν σαν κοσμοκαλόγερος.
Δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη για το έργο και τον θρησκευτικό ή καλλιτεχνικό αντίκτυπό του. Μπορώ μόνο να πω ότι αυτοί εκεί πέρα στον Μαντινειακό Σύνδεσμο που χρηματοδότησαν το έργο αξίζουν συγχαρητήρια, γιατί πρέπει να ήταν πάρα πολύ ανοιχτόμυαλοι τύποι.
Όλα τα παράθυρα της εκκλησίας είναι περίπου έτσι, αφού κανόνας του αρχιτέκτονα ήταν, να μην υπάρχει σε κανένα σημείο του ναού ορθή γωνία.
Μία μεγαλύτερη φροντίδα στον περιβάλλοντα χώρο, ασορτί με το όραμα του αρχιτέκτονα, θα ήταν πολύ χρήσιμη. Όντος διακρίναμε αρχαιότροπους ρυθμούς με βυζαντινά στοιχεία. Και μάθαμε για τον Λυκάονα, τον πατέρα του Μαντινέα ότι το όνομα του σημαίνει «Φωτεινός». Πραγματική γέφυρα στη χρονομηχανή των πολιτισμών.
Και για να κλείσουμε την μικρή αλλά σοφή ποδηλατοβόλτα μας εμείς οι τέσσερεις χάριτες επισκεφτήκαμε τον Μπακαλόγατο. Για travel stop έχει αξιοπρεπές, οικονομικό φαγητό και γρήγορο σέρβις, το συστήνουμε!
Υπάρχουν κοντά μας πανέμορφα μέρη με τρομερή ιστορία θαμμένη κάτω από τα λιόδεντρα και τα σιτηρά. Τί λίπασμα ………..
Αν σας αρέσει η ποδηλασία στην Πελοπόννησο, να μερικές καλές ιδέες: