By the rivers of Trikala: ποδηλατώντας από τον Πηνειό στο Ληθαίο

Λανσάρουμε νέο bike trend: ποδηλατικό business 👩‍💼 trip! Διότι ως επαγγελματίας δεν είμαι και καμία χθεσινή στην περιοχή, αφού τη διαδρομή από την Αθήνα στα Τρίκαλα την κάνω από το 2012 κάθε χρόνο οδικώς για να επισκεφθώ το Μύλο των Ξωτικών για δουλειά. Αυτά είναι επαγγελματικά ταξίδια, όχι σαν κάτι μαγκάκια της Microsoft που πετάνε first class για Silicon Valley, αμ πως!

Σπάω πλάκα που κάθε χρόνο η διαδρομή γίνεται πιο σύντομη και ΠΙΟ ακριβή. Είχα ξεκινήσει με 4,5 ώρες και φέτος έκανα τη διαδρομή σε 3, τηρώντας όλα τα όρια ταχύτητας, τα οποία μάλιστα μεταξύ Λαμίας και Δομοκού έχουν αλλοπρόσαλλα καλαμπούρια (όρια ταχύτητας δηλαδή) και αναμενόμενα καρτέρια της Τροχαίας. Έτερο alert της εκδρομής είναι τα 36€ στα διόδια, διότι η συντόμευση κοστίζει.

Δέκα χρόνια λοιπόν στα Τρίκαλα και εκτός από τη συντόμευση της πρόσβασης στη Θεσσαλιώτιδα, κάθε χρόνο φτάνω σε μια πιο σύγχρονη πόλη. Η φετινή αλλαγή ήταν η αντικατάσταση των μεγάλων διασταυρώσεων με roundabouts, και εγώ ως τουρίστρια από την Αθήνα δεν γνωρίζω το savoir faire αυτών των οδικών «καινοτομιών» με αποτέλεσμα οι ντόπιοι να μου φωνάζουν “be careful”, έτσι όπως έμπαινα και έβγαινα με το ποδήλατο στα ροντέλ.

Ξεκίνησα την ποδηλατική διαδρομή μου από το ξενοδοχείο όπου διανυκτέρευσα στο Ριζαρειό, έναν οικισμό έξω από τα Τρίκαλα, αφού όλα τα ξενοδοχεία μεταξύ Καρδίτσας και Λάρισας ήταν γεμάτα λόγω του Μύλου των Ξωτικών. Έμεινα λοιπόν στο Gallery Art Hotel, 😜 μη γελάσετε ακόμα με το όνομα, να πω ότι το ξενοδοχείο στεγαζόταν μέσα στο κτίριο των ΚΤΕΛ Τρικάλων και τώρα μπορείτε να γελάσετε: γιατί τα ΚΤΕΛ είναι ένα σούπερ μοντέρνο σύμπλεγμα, ούτε στη Γερμανία τέτοια κτίρια, δείτε εδώ! Επίσης το ξενοδοχείο ξεπέρασε τις προσδοκίες μου…

Να  η ποδηλατική διαδρομή που ακολούθησα:

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο ΛηθαίοΚάντε κλικ στο χάρτη για να το δείτε και στα Google maps και να κουνήσετε τα μονοπάτια όπου θέλετε.

Είπα να φύγω πρωί για να μην με πάρει το σκοτάδι τώρα που βραδιάζει από τις 5. Λίγο κρύο και τσουχτερή υγρασία, αλλά κάτω από το κράνος φοράω μπαλακλάβα, που είναι σωτήρια το χειμώνα, και ζεστά, ποδηλατικά  γάντια. Το πρόβλημα με τα κλειστά γάντια είναι ότι δεν έχουν κάποιο ειδικό τελείωμα στον αντίχειρα για να μπορώ να λειτουργώ την οθόνη του κινητού και κάθε φορά που θέλω να βγάλω φωτογραφία, κατεβαίνω και βγάζω το γάντι για να κάνω τη δουλίτσα μου. Μήπως να κόψω με ένα ψαλιδάκι εκείνο το σημείο του γαντιού στην άκρη του αντίχειρα; Μήπως να αγοράσω ειδικά γάντια οεο;

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

ΑΝΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΗΝΕΙΟ

Βγαίνοντας από τη δημοσιά μπήκα μέσα στα χωράφια για να αποφύγω τα αυτοκίνητα και έπιασα έναν χωματόδρομο με κατεύθυνση προς Καλαμπάκα, που ακολουθούσε τα ίχνη του Πηνειού, ο οποίος περνάει περίπου 50 m μακριά από το δρόμο. Να σημειωθεί, ότι τη διαδρομή αυτή την έκανα με ποδήλατο trekking και με λάστιχα τριών ετών και πολλών χιλιομέτρων. Όλα φίνα!

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Κάπου διάβασα, ότι στα Μεσαιωνικά χρόνια οι κάτοικοι άλλαξαν το όνομα του ποταμού Πηνειού σε Σαλαβριά, ένα «υδρωνύμιο» που πιθανώς να έχει τηι ρίζα του στη βραχώδη κοίτη. Για να δω όμως, ισχύει αυτό; Ας κάνουμε μία κατόπτευση του ποταμού:

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Γιεπ! Πολύ κοτρώνα ο Πηνειός… 🥹

Η κοίτη του ποταμού σε όλη τη διαδρομή είναι πάρα πολύ φαρδιά, κατά τόπους γεμάτη λευκές πέτρες –άρα δικαιολογημένο το προσωρινό όνομα- ακόμα και καλλιέργειες, από ότι καταλαβαίνω, ο ποταμός πλημμυρίζει και ξεραίνεται σε κύκλους. Ο Πηνειός ποταμός ξεκινάει το ταξίδι του από την Πίνδο και εκβάλλει στον Θερμαϊκό. Όπως διαπίστωσα η ροή του ποταμού είναι εντελώς ακανόνιστη λόγω άρδευσης του Θεσσαλικού κάμπου. Το χωμάτινο δρομάκι ακολουθεί ακριβώς την πορεία του ποταμού, τον οποίο δεν είδα αυτοπροσώπως πουθενά παρά μόνο από τις γέφυρες.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Προφανώς η διαδρομή ήταν παντέρημη αφού περνούσα μέσα από χωράφια Σάββατο πρωί, αλλά σε πολλά σημεία μαζεύανε τις ελιές οπότε δεν φοβήθηκα την ερημιά.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Συνάντησα άγρια σκυλιά μέσα σε αγροκτήματα ευτυχώς όμως ήταν όλα μαντρωμένα. Και τα φθινοπωρινά πλατάνια ζωγράφιζαν τη διαδρομή μου με μοναδικές αποχρώσεις του πορτοκαλί.

Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΙΝΑΣ

Η πιο μεγάλη γέφυρα του ποταμού είναι της Σαρακίνας. Ποδήλατο στον Πηνειό και στο ΛηθαίοΑν θέλετε να δείτε, πού ακριβώς βρίσκεται η γέφυρα της Σαρακίνας, κάντε κλικ πάνω στη φωτογραφία.

Ακριβώς δίπλα σε έναν περίεργο βράχο:

Ο ΒΡΑΧΟΣ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΙΝΑΣ

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Αυτός ο περίεργος, σχετικά χαμηλός βράχος είναι το #metoo των Μετεώρων και βρίσκεται δίπλα στο γεφύρι της Σαρακίνας. Απ’ ότι είδα χρησιμεύει για να πηδάνε από ψηλά αυτοί που θέλουν να κάνουν αετό. Ελπίζω μόνο αυτοί…

Στις κάθετες πλαγιές του παρατήρησα ότι κάνουν αναρρίχηση, το οποίο μάλλον είναι το εθνικό σπορ των adrenaline addicts που επισκέπτονται την περιοχή.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΘΕΟΠΕΤΡΑΣ

Μετά το βράχο της Σαρακίνας έκοψα προς τα δεξιά, περνώντας μπροστά από την Καλαμπάκα και κατευθύνηκα προς τον έτερο βράχο της περιοχής, τον βράχο της Θεόπετρας.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Από αξιοθέατα η διαδρομή μου δεν είχε τίποτε συγκλονιστικό παρά μόνο το σπήλαιο της Θεόπετρας που βρίσκεται κάτω από έναν θεόρατο βράχο –το πιάσαμε το υπονοούμενο- και κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Έψαξα να βρω την είσοδο του μονόχωρου ψηλού σπήλαιου, που είναι μεγάλο ίσαμε μισό στρέμμα, αλλά δεν είναι επισκέψιμο λόγω επικινδυνότητας.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο ΛηθαίοΑν θέλετε να δείτε τη θέση του σπηλαίου στο χάρτη, κάντε κλικ πάνω στη φωτογραφία.

Στα ριζά του βράχου όμως υπάρχει ένα μικρό μουσείο που δείχνει τα πάντα, με μία πολύ ευγενική μουσειοφύλακα που μου εξήγησε αυτά τα πάντα με το νι και με το σίγμα.

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Το σπήλαιο της Θεόπετρας το λοιπό είναι το πρώτο ανασκαφικό σπήλαιο της Θεσσαλίας, αλλά το πιο σημαντικό γεγονός είναι ότι τα ευρήματα του αρχίζουν στη Μέση της Παλαιολιθικής εποχής το 50.000 π.Χ. και διαρκούν non-stop μέχρι το τέλος της νεολιθικής το 4.000 π.Χ. Μέσα στο σπήλαιο βρέθηκαν εργαλεία και οστά από τους Νεάντερταλ αλλά και από Homo Sapiens, και είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη παγκοσμίως που συμβαίνει αυτό. Αλλάαααααααα… όταν το εγκατέλειψαν οι Homo sapiens, πού να πήγαν άραγες;

Ποδήλατο στον Πηνειό και στο Ληθαίο

Το 2010 σκάψε-σκάψε βρήκαν έναν τοίχο στην είσοδο του σπηλαίου, ο οποίος χτίστηκε πριν από 23.000 χρόνια, η παλαιότερη γνωστή ανθρώπινη κατασκευή μέχρι σήμερα. Τις παραπάνω πληροφορίες θα τις βρείτε πολύ αναλυτικότερα εδώ, άντε μη σας πάρω και μονότερμα με την παλαιολιθική εποχή γιατί στα επόμενα 30 χιλιόμετρα μας περιμένει η ληθική εποχή –τσουπ!- και το ποταμάκι της, ο Ληθαίος!

ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΛΗΘΑΙΟ

Ο Ληθαίος ποταμός είναι κούτσικος, έχει μήκος μόλις 36 χλμ. και εκβάλλει στον Πηνειό λίγο έξω από την πόλη των Τρικάλων. Μπορεί να πήρε το όνομά του από τη Λήθη, αλλά αν δείτε αυτή τη φώτο θα διαπιστώσετε το κατάφωρο ορθογραφικό λάθος!

Νερό γιοκ στα 30 από τα 36 χιλιόμετρα του Ληθαίου, το αποδεινύουν τα ντοκουμέντα. Ποιος ξέρει, τί κόλπα κάνει ο Δήμαρχος και μέσα στα Τρίκαλα ο Ληθαίος κυλάει φουλ στο ύδωρ!

ΤΡΙΚΑΛΑ

Νάμασεεεεεεεεε. Η πόλη των Τρικάλων ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. λίγο μετά που εγκαταλείφθηκε το σπήλαιο της Θεόπετρας. Κι εγώ που ανησυχούσα τί απέγιναν τα παιδάκια από το σπήλαιο να παραδέρνουν μόνα στις προϊστορικές ερημιές… Ορίστε, πήγαν στην κοιλάδα, έχτισαν μια πόλη και της έδωσαν το όνομα της νύμφης Τρίκκης, κόρης του Πηνειού.

Τα περισσότερα τοπωνύμια της ευρύτερης περιοχής έχουν μείνει ίδια και απαράλλαχτα από τότε. Με τέσσερα βασικά ποτάμια να διασχίζουν την πεδιάδα (Ληθαίος, Αγιαμονιώτης, Πηνειός, Κουρμέκης) και να εξασφαλίζουν εύφορες σοδιές, κι εγώ άμα κατοικούσα στο σπήλαιο και μου σφύριζαν, ότι κάτι τυπάκια είχαν ανακαλύψει ένα business που το έλεγαν “γεωργία” και τέρμα οι Nomads, στα Τρίκαλα θα πήγαινα, αμ πως!

Δύο άγιους ευλαβείται η πόλις, τον Ασκληπιό και το Βησσαρίωνα. Ο πρώτος βασίλεψε στα Τρίκαλα λίγο πριν τα Μυκηναϊκά χρόνια, αφού αποφοίτησε από τη διάσημη σχολή του Χείρωνα στο Πήλιο. Ο δεύτερος γεννήθηκε ακριβώς 3.000 χρόνια αργότερα στην Πόρτα Παναγιά Τρικάλων και έγινε Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης. Η Κάρα και η Σιαγόνα του Αγίου βρίσκονται στη πανέμορφη Μονή Δουσίκου Τρικάλων.

Ο Τσιτσάνης δεν μετράει για επίσημος Άγιος…

Στο Πήλιο τους ανθρώπους που ξημεροβραδιάζονταν πάνω στα άλογα τούς έλεγαν Κένταυρους. Στα Τρίκαλα τους ανθρώπους που ξημεροβραδιάζονται πάνω στα ποδήλατα, πώς να τους πούμε; Τόσα πολλά ποδήλατα σε μία πόλη δεν έχω δει πουθενά…

Και ποδηλατόδρομοι, οουυυυυυ, ανατριχιαστικά ωραίοι. Η βόλτα με το ποδήλατο δίπλα στο ποτάμι είναι πραγματική απόλαυση και εδώ έχουμε τον επίσημο χάρτη. Δεν είναι βέβαια Eurovelo, αλλά είναι ένα ξεκίνημα.

Ο ΜΥΛΟΣ ΤΩΝ ΞΩΤΙΚΩΝ

Αφού όμως συνδυάζουμε το τερπνόν μετά του ωφελίμου, να σας πάω μία βόλτα στον περίφημο Μύλο των Ξωτικών. Με το ποδήλατο θα πας; θα με ρωτήσετε… Μόνο με το ποδήλατο μπορείς να πλησιάσεις κοντά. Αν είχαμε αυτοκίνητο θα παρκάραμε σε ένα μακρινό παρκινγκ και μετά θα περπατάγαμε μαζί με τους υπόλοιπους 1.500.000 επισκέπτες που έρχονται στο Μύλο στη διάρκεια των 45 ημερών λειτουργίας του. Εμ βέβαια, αφού τα περισσότερα θεάματα είναι δωρεάν και ΚΥΡΙΩΣ υψηλού επιπέδου –μόνο στο Λούνα Παρκ πληρώνουμε.

Μπορεί ως ποδηλάτισσα να είμαι ερασιτέχνης, αλλά ως εκτιμητής Χριστουγεννιάτικων Χωριών είμαι ειδήμων με αποδείξεις (χιχιχι) και μπορώ να πιστοποιήσω ότι ο Μύλος των Ξωτικών είναι από τα μεγαλύτερα και ωραιότερα Χριστουγεννιάτικα χωριά της Ευρώπης, ταπεινά το λέω.

Ο Μύλος Ματσόπουλου, κατασκευασμένος το 1884, είναι ένα βιομηχανικό κτίριο πρωτοπόρο για την εποχή του. Σήμερα έχει ανακαινιστεί πλήρως και στα τέσσερα επίπεδα του εσωτερικού του μπορεί να δει κανείς ένα μεγάλο μέρος της γραμμής αλευροπαραγωγής σε λειτουργία.

Και επειδή δήλωσα, ότι πήγα στα Τρίκαλα κυρίως για σοβαρούς επαγγελματικούς λόγους, ιδού και του λόγου το αληθές.

Στο Μύλο όμως οι πειρασμοί είναι ολούθε……….

Και χειροτερεύουν:

Γι’ αυτό φεύγουμε ταχύτατα για να πάμε στο:

ΚΟΥΡΣΟΥΜ ΤΖΑΜΙ

Το Κουρσούμ Τζαμί ή Τέμενος Οσμάν Σάχ είναι ισλαμικό κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τον διάσημο Οθωμανό αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, το οποίο σήμερα λειτουργεί σαν χώρος εκδηλώσεων. Ονομάζεται έτσι από την τουρκική λέξη κουρσούμ (μόλυβδος), γιατί ο τρούλος του είναι ντυμένος με μολύβι για μεγαλύτερη αντοχή. Δίπλα ακριβώς στο τζαμί υπάρχει ένα μικρό οκταγωνικό μαυσωλείο, ο Τουρμπές του Οσμάν Σαχ που πέθανε στα Τρίκαλα το 1567.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΤΣΑΝΗ

«Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά» : ακούστε πρώτα το τραγούδι και μετά ενημερωθείτε. Ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραψε αυτούς τους στίχους το 1939, απαθανατίζοντας τη δολοφονία ενός μικροκακοποιού της εποχής, του γόη Σακαφλιά μέσα στις φυλακές Τρικάλων. Όπως λένε αυτόπτες μάρτυρες, ο 27άχρονος Γιώργος Σακαφλιάς μόλις μεταφέρθηκε στις φυλακές Τρικάλων αποφάσισε να αρπάξει με προσβλητικό τρόπο από έναν μόρτη Βολιώτη, τον 50άχρονο Αντωνίτση τη μπίζνα με το μπαρμπούτι. Ο Αντωνίτσης δεν σήκωνε τέτοια προσβόλα, κρυφά έσπασε το χερούλι ενός τηγανιού, το τρόχιζε για δύο μέρες πάνω σε μία πέτρα μέχρι να γίνει κοφτερό σα μαχαίρι, μετά στρίμωξε τον Σακαφλιά στον «στενό» διάδρομο ανάμεσα στα κελιά της «στενής» και τον μαχαίρωσε τόσες φορές που έγινε κομμάτια. Nice thing to know ε;

Οι φυλακές Τρικάλων, όπως ήταν παλιά.

Και μετά από σκάρτα εκατό χρόνια αυτές οι φυλακές, «τα στενά», θα γινόταν το πολιτιστικό σπίτι του Τσιτσάνη.

Με ψηφιδωτό πορτραίτο, προσφορά των τρικαλινών καλλιτεχνών Κουφογιάννη και Κουρμέτζα.

Πιο μόρτης κι απ’ τον Αντωνίτση είναι ο Δήμος Τρικκαίων και το case-study του που είναι διάσημο και όλοι το γνωρίζουν. Ένας αστικός μύθος λέει, ότι στην προσπάθεια του Δήμου να μειωθεί το παράνομο παρκάρισμα προσπάθησε να επιστρατεύσει το φιλότιμο των Τρικαλινών. Μοίρασε λοιπόν προειδοποιητικές «κλήσεις», με το εξής μήνυμα:

https://img.huffingtonpost.com/asset/5cd2ef721e00002d00837477.jpeg?ops=scalefit_1280_noupscale&format=webp

Παραδίπλα από τις φυλακές είναι ο Ιερός Ναός Κωνσταντίνου και Ελένης.Ναι, όλες οι φωτογραφίες είναι δικές μου unless otherwise stated, αμ πως!

Μιας που πήραμε σειρά τις Τρικαλινές τοιχογραφίες, να κι άλλη μία διάσημη που τη συναντάμε στα διάσημα Μανάβικα:

Για να δούμε στον χάρτη, τί πορεία κάναμε;

 

Σημείωση: Στο δρόμο για τα Τρίκαλα, μπορεί να θέλετε να κάνετε μία ποδηλατική παράκαμψη προς Λιχαδονήσια! Δείτε εδώ τη διαδρομή!